ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੋ਼ਰਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਯੋਜਨਾ: 40–60 ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਫਾਈਟਰ ਜੈਟਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ- IAF plans to acquire 40 to 60 fifth-generation fighter jets from foreign

ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਤਿਆਰੀ: ਭਾਰਤ IAF ਵੱਲੋਂ 5ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜੈੱਟਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖਰੀਦ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ (IAF) ਨੇ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ 40 ਤੋਂ 60 ਪੰਜਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ (5G) ਦੇ ਫਾਈਟਰ ਜੈੱਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨੀਕੀ ਅਪਡੇਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਤਾ ਵਾਲਾ ਕਦਮ ਵੀ ਹੈ।

ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ

IAF ਦੀ ਸਕੁਆਡਰਨ ਸੰਖਿਆ ਲਗਭਗ 31 ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਸੰਖਿਆ 42 ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਵਿਚਾਲੇ AMCA (ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੀਡਿਅਮ ਕੌਂਬੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ) ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ੀ ਜੈੱਟ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ 2028–29 ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ 2035 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆ ਸਕੇਗਾ।

 ਤੁਰੰਤ ਜ਼ਰੂਰੀਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸਲਾ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਰਣਨੀਤਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਦੇਸ਼ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਟਨਰਾਂ ਤੋਂ 5ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜੈੱਟ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਰੀਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦੱਸਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਈ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਸਧਾਰਨ ਤੋਂ ਉਚਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਸੰਭਾਵਤ ਵਿਕਲਪ

ਭਾਰਤ IAF ਦੋ ਮੁੱਖ ਵਿਕਲਪਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ—ਰੂਸੀ Su‑57 ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ F‑35 ਜੈੱਟ। ਦੋਹਾਂ ਹੀ ਜੈੱਟ ਪੰਜਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਟੀਲਥ ਯੋਗਤਾ, ਉੱਚ ਗਤੀ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਹਥਿਆਰ ਲੋਡਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

Su‑57 ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰੂਸੀ ਤਕਨੀਕ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਦੇ Su‑30MKI ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। F‑35 ਜੈੱਟ ਆਪਣੀ ਆਧੁਨਿਕ ਅਵਿਓਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ-ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੈੱਟਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ:

• ਟਕਸਾਲੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ: ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਜਾਂ ਸਪੀਅਰ ਪਾਰਟਸ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੁਕ ਸਕਦੀ ਹੈ।

• ਭਵਿੱਖੀ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ: ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਤਦ ਤੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ।

• ਰਣਨੀਤਕ ਸੰਤੁਲਨ: ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਣੀ ਵੀ ਇੱਕ ਵਿਅਾਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਸੌਚ ਹੈ।

  ਦੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ AMCA

ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਰੀਦ ਇੱਕ ਤੁਰੰਤ ਹੱਲ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਲਕੜਾ ਆਪਣੇ ਹੀ AMCA ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੈੱਟ ਸਟੀਲਥ ਯੋਗਤਾ, ਅਧੁਨਿਕ ਰਡਾਰ, ਹਾਈ-ਟੈਕ ਇੰਜਣ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਯੂ ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਵੇਗਾ।

ਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ੀ ਰਕਸ਼ਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਿਲੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-WWE ਸਿਤਾਰੇ ਹਲਕ ਹੋਗਨ ਦੀ ਮੌਤ- Hulk Hogan Dies at age of 71

ਭਵਿੱਖੀ ਰਣਨੀਤਕ ਲਾਭ

• ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਆਧੁਨਿਕ ਜੈੱਟ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਲਾਕਾਈ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।

• ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਦੇਸ਼ੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।

• AMCA ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਯਕ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਮਿਲੇਗੀ।

---

ਨਤੀਜਾ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਹ ਯੋਜਨਾ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੰਜਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜੈੱਟ ਖਰੀਦ ਕੇ, ਤੁਰੰਤ ਰਣਨੀਤਕ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਸਤ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਹਵਾਈ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਾਫਾ ਕਰੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦਾ ਰਾਸਤਾ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹੇਗੀ।

ਇਸ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰੀਦ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤਿਕ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ੀ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਖਣ ਵਾਲਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਜੈੱਟਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦੇ ਨਾਲ ਜਦ ਤਕਨੀਕ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ,IAF ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਹਵਾਈ ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਲਕੜਾ ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਰੀਦ ਇਕ ਰਾਹ ਹੈ —IAF ਭਵਿੱਖ ਦੇ indigenous ਫਾਈਟਰ ਜੈੱਟਾਂ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੀਵ ਰੱਖਣ ਦੀ।

---

Disclaimer

ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖਿਆਤਮਕ ਅਤੇ ਚਰਚਾਤਮਕ ਮਕਸਦ ਲਈ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ IAF, ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਉੱਲੇਖ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।